Na czym polega analiza składu ciała?

Analiza składu ciała pozwala na dokładne określenie proporcji tkanki tłuszczowej, mięśniowej, poziomu nawodnienia organizmu oraz zawartości minerałów w kościach. Te informacje są niezwykle cenne dla dietetyków, trenerów personalnych i lekarzy zajmujących się leczeniem otyłości, ponieważ pomagają w opracowywaniu spersonalizowanych planów dietetycznych i treningowych. Dzięki tej wiedzy można precyzyjniej dobierać odpowiednią dietę oraz ćwiczenia, co zwiększa skuteczność podejmowanych działań zdrowotnych. Analiza składu ciała jest szczególnie zalecana osobom, które chcą lepiej zrozumieć skład swojego ciała na drodze do poprawy zdrowia i kondycji. W tym artykule przybliżymy, na czym polega ten zabieg, jak się do niego przygotować oraz jakie korzyści można z niego uzyskać.

Czym dokładnie jest analiza składu ciała?

Analiza składu ciała to szybkie, bezpieczne i nieinwazyjne badanie, często wykorzystywane w diagnostyce i leczeniu nadwagi oraz otyłości. Polega na pomiarze oporu elektrycznego tkanek miękkich, przez które przepuszczany jest prąd o niskim natężeniu. Badanie wykonuje się w dedykowanych placówkach dysponujących potrzebnym sprzętem. Metoda ta, zwana też bioimpedancją elektryczną, wykorzystuje różne opory elektryczne tkanek, aby precyzyjnie określić skład ciała. Prąd używany w badaniu jest niemal nieodczuwalny dla pacjenta i nie wpływa negatywnie na funkcjonowanie nerwów czy serca.

Wskazania do wykonania analizy

Badanie składu ciała jest najczęściej wykonywane u osób z nadwagą i otyłością, ponieważ umożliwia ocenę problemu, dobór odpowiedniej diety i aktywności fizycznej, a także monitorowanie skuteczności podjętych działań. Ponadto analiza składu ciała jest przydatna w diagnostyce i leczeniu wielu schorzeń, w tym zaburzeń hormonalnych, chorób cywilizacyjnych (cukrzyca, nadciśnienie), osteoporozy, problemów z odżywianiem (anoreksja, bulimia) czy przewlekłej niewydolności nerek.

Kto nie powinien wykonywać analizy składu ciała? – przeciwskazania

Z powodu zastosowania prądu elektrycznego, badanie składu ciała nie jest zalecane dla osób z wszczepionym rozrusznikiem serca. Dodatkowo nie wykonuje się go u kobiet w trakcie miesiączki, w ciąży oraz w okresie karmienia piersią. Pacjenci z chorobami powodującymi zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej również nie powinni poddawać się temu badaniu, ponieważ wyniki mogą być niemiarodajne.

Badanie składu ciała krok po kroku

Analiza składu ciała może być przeprowadzona na dwa sposoby:

1. Pacjent staje na specjalnej wadze z elektrodami, które przesyłają łagodne impulsy elektryczne przez całe ciało.
2. Pacjent kładzie się na specjalnej macie, a osoba prowadząca badanie przyczepia mu do nóg i dłoni jednorazowe elektrody.

Niezależnie od wybranej metody natężenie prądu jest tak niskie, że pacjent go nie odczuwa. Podczas badania mierzona jest impedancja, czyli oporność tkanek na przepływ prądu. Ładunek elektryczny swobodnie przechodzi przez mięśnie i inne tkanki bogate w wodę, natomiast tkanka tłuszczowa, która zawiera mało wody, stawia większy opór. W zależności od zaawansowania analizatora badanie może dostarczyć informacji na temat zawartości tkanki tłuszczowej, mięśni, kości, tłuszczu trzewnego, podstawowej przemiany materii i innych parametrów.

Analiza składu ciała – odczyt wyników

Interpretacja wyników analizy składu ciała powinna być przeprowadzana przez specjalistę, który potrafi prawidłowo odczytać dane oraz wyciągnąć odpowiednie wnioski i zalecenia. Może to być nasz trener personalny czy dietetyk. Niemniej jednak warto samemu znać podstawowe parametry i rozumieć, co oznacza prawidłowy i nieprawidłowy wynik.

1. Poziom tkanki tłuszczowej – prawidłowy zakres wynosi około 15-20% dla mężczyzn i 16-25% dla kobiet. Ocena poziomu tkanki tłuszczowej jest bardziej precyzyjna niż sam wskaźnik BMI w diagnozowaniu otyłości, nadwagi czy niedożywienia. Otyłość jest diagnozowana, gdy poziom tkanki tłuszczowej przekracza 30% masy ciała u kobiet i 25% u mężczyzn.
2. Stopień otłuszczenia narządów wewnętrznych – bezpieczny wynik mieści się od 1 do 12. Im ta wartość jest większa, tym mocniej otłuszczone są narządy, co z kolei sprzyja rozwojowi wielu chorób.
3. Procent masy mięśniowej – nie ma jednoznacznego standardu dla masy mięśniowej, choć, uśredniając, stanowi ona około 30% całkowitej masy ciała. Duży wpływ na ten poziom ma stopień aktywności fizycznej, a także płeć.
4. Procent masy kostnej – powinien stanowić około 12-13,5% masy ciała dorosłej osoby. Niska masa kostna może wskazywać na demineralizację kości i rozwijającą się osteoporozę.
5. Zawartość wody w organizmie – woda powinna wynosić około 45-60% masy ciała. Niski poziom wody wskazuje na odwodnienie.

Jak się przygotować do badania?

Najlepsze wyniki analizy składu ciała uzyskuje się, gdy pacjent jest na czczo – ostatni lekki posiłek należy zjeść co najmniej 4 godziny przed badaniem. Dotyczy to również napojów, w tym wody. Na około 30 minut przed badaniem zaleca się opróżnienie pęcherza moczowego. Podczas badania nie wolno mieć na sobie biżuterii, okularów ani żadnych metalowych przedmiotów.